Otizm - Spektrum Bozukluğunda Motor Gelişimi

Otizm spektrum bozukluğuna işaret edebilecek spesifik belirtiler:

Çevredekilerle göz teması kurmamak ya da nadiren kurmak.
İsmi söylendiğinde tepki vermemek ve işitmiyor gibi durmak.
Yaşıtlarıyla ya da oyuncaklarla oynanan oyunlara kayıtsız kalmak veya nasıl oynanacağını bilmemek.
Konuşma ve dil gelişimde gecikmeler ve gerilik, duyguları ifade etmekte sorunlar yaşamak.
Elleri kanat çırpar gibi çırpmak, sallanmak gibi tekrarlayan olağandışı fiziksel hareketler yapmak.
İçinde bulunduğu durumu fark etmeksizin belli kelimeleri ya da sesleri sürekli tekrarlamak.
Gözleri belli noktaya takılı kalmak, yüzlerin ve cisimlerin genelde odaklanmayan noktalarına uzun süre odaklanmak.
Eşyaları ve cisimleri sürekli döndürmek ya da sıraya koymak gibi yineleyici davranışlar yapmak.
Günlük hayatta yeniliklere aşırı tepkiler verebilmek ve günlük rutinin bozulmasına aşırı direnç göstermek.
Ses, koku, dokunma gibi belirli duyusal uyaranlara aşırı tepki vermek ya da hiç vermemek.
 

Çocuğunuzda bu tip gelişim gecikmeleri ve belirtiler gözlemliyorsanız, vakit kaybetmeden bir uzmana başvurmanız gerekmektedir. Her gelişim gecikmesi ya da her “normal olmayan” davranış otizme ya da başka bir gelişim bozukluğuna işaret etmek zorunda değildir. Bununla birlikte gelişimde gözlemlenen belirtiler, otizm dışında başka nörolojik, fizyolojik, zihinsel veya çevresel faktörlere de bağlı olabilir. Ancak, yukarıda bahsedilen alanlardaki belirtilerin çocuğunuzun zihinsel ve bedensel gelişimini ve sosyal iletişimini  etkilediğini  düşünüyorsanız, bir çocuk sağlığı uzmanına başvurmanız oldukça önemlidir.

Otizm Spektrum Bozukluğu Tanısı Nasıl Konur?

Burada dikkat edilmesi gereken, otizm spektrum bozukluğunun her çocukta farklı seviye ve tipte görülebilmesidir. Bir başka deyişle, çocuğunuzda bu alanların sadece bazılarında belirtiler gözlemlenmekte olup, bazılarında ise bir sorun gözükmüyor olabilir. “Otizm spektrum bozukluğu” tanısı konmuş çocuklar farklı alanlarda farklı beceri düzeyleri gösterebilir. Bu nedenle de Otizme bir spektrum bozukluğu olarak tanımlanmaktadır.

Çocuğun bu yelpaze boyunca özellikle hangi alanlarda daha çok ya da daha az sorun yaşadığı tespit edilmeli ve hangi alanlarda çalışmaya yoğunlaşılması gerektiği özellikle belirlenmelidir. Otizm spektrum bozukluğunda erken teşhis oldukça kritiktir. Otizmin kesinleşmiş bir tedavisi olmasa da, sorun gözlemlenen alanlarda yoğun bir çalışma ve tedavi süreciyle bu alanlardaki becerilerde oldukça pozitif gelişmeler sağlanabilir.

Otizm Spektrum Bozukluğu Nasıl Tedavi Edilir?

Tedavide temel amaç, çocuğun yaşına uygun gelişim ve iletişim becerileri edinmesini sağlamaktır. Bu doğrultuda, vakit kaybetmeden çocuğun gelişiminde gecikme ya da gerilik saptanan alanlar tespit edilmeli, hem sözel hem de eyleme dayalı becerileri geliştirmeye odaklı özel eğitim programları, dil ve konuşma terapileri gibi çalışmalar başlatılmalıdır.

Her çocuk için çocuğun farklı alanlardaki seviyesine odaklı özel bir eğitim programı oluşturulmalı ve duyusal, zihinsel yada bedensel çalışmalara dayalı terapi türleri uygulanmalıdır. Bu noktada aile de çocukla doğru şekilde iletişim kurma konusunda bilgilendirilmelidir. Ayrıca bu terapi türlerine ek olarak bir ilaç tedavisinin de gerekli olup olmayacağı saptanmalıdır.

Otizm spektrum bozukluğunun temelde sosyal iletişimi olumsuz etkileyen yapısından dolayı, söz konusu çocuklar yaşıtlarıyla iletişimde güçlük yaşayabilir. Buradaki önemli kararlardan biri de, çocuğun yaşına göre okul eğitimine nasıl başlanacağı ya da devam edileceğidir.

Sosyal gelişimin devamı ve çocuğun temel eğitim hakkına ulaşabilmesi için özellikle kaynaştırma eğitimi gibiprogramlar fayda sağlamaktadır. Ancak yaşıtlarıyla ilişkisinde ve akademik hayatta karşılaşabileceği stresli ve psikolojik hasar yaratabilecek durumların da düşünülmesi gereklidir. Eğitimle ilgili bu tip bir karar, anne-baba, çocuk sağlığı uzmanları ve okul arasındaki işbirliği sonucunda alınmalıdır.